Na co chorowały mamuty? Niezwykłe wyniki badań nad mikroorganizmami z przeszłości

3 września 2025, 17:47

Międzynarodowa grupa naukowa przeanalizowała szczątki 483 mamutów pod kątem występowania w nich mikroorganizmów. W przypadku 440 osobników były to pierwsze tego typu badania, a wśród nich znajdował się mamut stepowy, który żył około 1,1 miliona lat temu. Badaniami objęto zatem zwierzęta, żyjące od 1,1 milionów lat temu do wyginięcia mamutów. W ten sposób zidentyfikowano jedne z najstarszych DNA mikroorganizmów oraz znaleziono mikroorganizmy, które najprawdopodobniej wywoływały choroby u mamutów.



Po raz pierwszy udało się prześledzić ruch pojedynczego elektronu podczas reakcji

3 września 2025, 09:00

Naukowcy z jednych z najlepszych uczelni i instytutów badawczych z USA, Niemiec, Wielkiej Brytanii i Szwecji są pierwszymi, którzy prześledzili w czasie rzeczywistym ruch pojedynczego elektronu podczas całej reakcji chemicznej. Podczas niezwykłego eksperymentu wykorzystali ekstremalnie jasne źródło promieniowania X, Linac Coherent Light Source znajdujące się w SLAC National Accelerator Laboratory. Osiągnięcie to pozwoli lepiej zrozumieć reakcje chemiczne na najbardziej podstawowym poziomie i lepiej kontrolować wyniki takiej reakcji. Taką wiedzę można zaś wykorzystać podczas opracowywania materiałów i technologii przyszłych generacji.


Europejska misja kosmiczna wyśledziła dwa typy cząstek ze Słońca i dotarła do ich źródeł

1 września 2025, 13:00

Solar Orbiter, misja Europejskiej Agencji Kosmicznej, wyróżniła dwa rodzaje wysokoenergetycznych cząstek wystrzeliwanych ze Słońca i wyśledziła źródła obu rodzajów. O ile oba typy były znane już wcześniej, teraz dzięki misji ESA wiemy, skąd się one biorą i jak powstają. W ten sposób dodatkowo poszerzyliśmy naszą wiedzę o Słońcu, największym akceleratorze cząstek w Układzie Słonecznym, który decyduje o tym, co dzieje się na Ziemi i wokół niej.


Dane pod kontrolą: jak skutecznie zapobiegać ich utracie w cyfrowym świecie?

29 sierpnia 2025, 17:43

Jeden niepozorny błąd - źle wpisany adres e-mail, przypadkowo udostępniony plik w chmurze czy dokument pozostawiony w biurowej drukarce - może kosztować firmę naprawdę wiele. W dzisiejszym świecie dane to jeden z najcenniejszych zasobów, a ich ochrona staje się równie ważna jak zabezpieczenie pieniędzy czy sprzętu. Co istotne, zagrożenia nie zawsze przychodzą z zewnątrz - często wynikają z codziennej, rutynowej komunikacji. Dlatego zapobieganie utracie firmowych danych to temat, którego nie można odkładać na później. Jak robić to skutecznie? Odpowiadamy.


Odnaleziono testament, przez który wnuczka Szekspira stanęła przed sądem, by bronić swych praw

29 sierpnia 2025, 12:27

W nieopisanym pudełku w brytyjskim Public Record Office ponownie odkryto oryginał testamentu, który stał się powodem sporu sądowego o spadek po Williamie Shakespearze. Dokument ten ostatni raz był widziany w połowie XIX wieku. Teraz niezwykły testament, z powodu którego wnuczka wielkiego poety musiała przed sądem tłumaczyć, dlaczego nie uszanowała woli zmarłego męża, został znaleziony przez doktora Dana Goslinga, głównego specjalistę ds. dokumentów prawnych w The National Archives.


Średnia spodziewana długość życia rośnie znacznie wolniej niż 100 lat temu

29 sierpnia 2025, 08:34

Jeśli trend dla obecnych pokoleń byłby taki, jak w pierwszej połowie XX wieku, to osoba urodzona w latach 80. mogłaby spodziewać się, że dożyje 100 lat, mówi José Andrade z Instytutu Badań nad Demografią im. Maxa Plancka. W pierwszej połowie XX wieku wzrost spodziewanej długości życia był imponujący. Dla osoby urodzonej w 1900 roku było to 62 lata, dla urodzonej w roku 1938 – 80 lat.


Moai z Rapa Nui zagrożone przez wzrost poziomu oceanów

28 sierpnia 2025, 08:33

Naukowcy z University of Hawai'i ostrzegają, że do roku 2080 rosnący poziom oceanów zacznie zagrażać słynnym moai z Wyspy Wielkanocnej. Z artykułu opublikowanego na łamach Journal of Cultural Heritage dowiadujemy się, że za nieco ponad 50 lat poziom oceanów wzrośnie na tyle, że sezonowo fale będą dosięgały największej platformy ceremonialnej (ahu) na Wyspie, Ahu Tongariki, na której ustawionych jest 15 posągów, w tym najcięższe moai, jakie kiedykolwiek powstały na wyspie. Ponadto wody oceaniczne zagrożą 51 innym zabytkom.


CHIME zarejestrował najjaśniejszy szybki rozbłysk radiowy

27 sierpnia 2025, 08:50

Szybkie rozbłyski radiowe (FRB) wciąż stanowią zagadkę. Astronomowie ciągle nie wiedzą, co jest ich źródłem, jak powstają, często nie potrafią też określić położenia źródła. Niedawno dzięki rozbudowanemu Canadian Hydrogen Intensity Mapping Experiment (CHIME) zarejestrowano najjaśniejszy z FRB i dokładnie określono jego położenie. To zaś może się przyczynić do rozwiązania zagadki rozbłysków.


Roboty pomagają poruszać się ludziom po udarach i ze stwardnieniem zanikowym bocznym

26 sierpnia 2025, 12:58

Od wielu lat inżynierowie z Uniwersytetu Harvarda tworzą elastyczne robotyczne stroje dla osób z upośledzeniem ruchu w wyniku udarów czy chorób neurodegeneracyjnych. Stroje takie służą nie tylko pomocą przy wykonywaniu codziennych czynności, ale równie pomagają przy terapii, której celem jest odzyskanie mobilności. Jednak nie ma dwóch identycznych osób, a nasz sposób poruszania się jest wysoce zindywidualizowany. Szczególnie jest to widoczne u osób z zaburzeniami mobilności. To zaś powoduje, że bardzo trudno jest stworzyć urządzenie, które nadawałoby się dla różnych osób.


W Mieście Dawida odkryto największą w Izraelu i najstarszą w Jerozolimie zaporę wodną

26 sierpnia 2025, 09:29

W Mieście Dawida odkryto największą zaporę wodną w starożytnym Izraelu. To jednocześnie najstarsza tego typu konstrukcja w Jerozolimie. Instytut Weizmanna oraz Izraelska Służba Starożytności datują powstanie monumentalnej konstrukcji na rządy królów Judy Joasza (836–796 p.n.e.) lub Amazjasza (796–767 p.n.e.). Archeolodzy uważają, że zbudowanie tamy było odpowiedzią na kryzys klimatyczny sprzed 2800 lat.


Zostań Patronem

Od 2006 roku popularyzujemy naukę. Chcemy się rozwijać i dostarczać naszym Czytelnikom jeszcze więcej atrakcyjnych treści wysokiej jakości. Dlatego postanowiliśmy poprosić o wsparcie. Zostań naszym Patronem i pomóż nam rozwijać KopalnięWiedzy.

Patronite

Patroni KopalniWiedzy